Enes b . M âlik (r.a)

. Enes b . M âlik (r.a)

. Enes b . M âlik (r.a)

 

Hicretten on yıl önce dünyaya gelen Enes b. Mâlik (r.a), Rasûl-i Ekrem’e (s.a.v) hizmetiyle tanınan meşhur bir sahabedir. Ensardandır ve Hazreç kabilesine mensuptur. Medine-i Münevvere’ye hicret edildiği yıl, Rasûl-i Ekrem’e (s.a.v) hizmet etmesi için getirildiğinde Enes (r.a) henüz on yaşında, okuma bilen zeki bir çocuktu. Hz. Peygamber’e (s.a.v) on yıl hizmet ettiğinden Hadimü’n-Nebî (Peygamber’in hizmetkârı) lakabıyla anıldı. Topladığı ekşi bir bakla çeşidi sebebiyle, Ebû Hamza künyesini ona Rasûlullah (s.a.v) vermişti. Künyesinin Ebu’n-Nadr olduğunu söyleyenler de vardır. Enes’in (r.a) annesi, Peygamberimiz (s.a.v) ile arasında süt akrabalığı gibi bir mahremiyet bağı bulunan Ümmü Süleym’dir. Babası Mâlik’in, zevcesi Ümmü Süleym’in Müslüman olmasına kızarak Şam’a gittiği ve orada öldüğü rivayet edilir. Enes’in (r.a) üvey babası Ebû Talha (r.a) ise tanınmış sahabilerdendir.

Enes (r.a), gazvelerde Rasûl-i Ekrem’in (s.a.v) yanından hiç ayrılmamış, onun vefatından sonra fetih hareketlerine katılmış ve ondan öğrendiği adap ve ahlakı hayatının her aşamasında göstermiştir. Rasûlullah’a (s.a.v) her zaman istediği gibi davranamadığını ifade eden Enes (r.a), bununla birlikte hizmette kusur işlediğinde bile ondan bir defa olsun azar işitmediğini, Hz. Peygamberin (s.a.v) bir hatası yüzünden kendisini uyaracak olan eşlerine, “Bırakın çocuğu! O, Allah’ın dilediğinden başka bir şey yapmamıştır.” diyerek onları yatıştırdığını söyler.

Rasûl-i Ekrem (s.a.v) umumiyetle Enes’e “yavrucuğum” diye hitap eder, bazen de “iki kulaklı” (zü’l-üzüneyn) diye takılarak onunla şakalaşırdı.51 Enes (r.a), vefatından sonra Rasûlullah’ı (s.a.v) çok özlediğini, sık sık rüyasında gördüğünü, huzuruna varıp “Yâ Rasûlallah, küçük hizmetkârın geldi!” demeyi çok arzu ettiğini söylerdi. Enes (r.a), çok sevdiği Rasûlullah’ın (s.a.v) birkaç saç telini yanından ayırmazdı.

Ölünce de saç telinin dilinin altına konulmasını vasiyet etmiş ve vasiyeti yerine getirilmişti. Enes b. Mâlik (r.a), müksirun diye bilinen, çok hadis rivayet eden yedi sahabeden birisi olmuştur. Ondan gelen hadislerin sayısı 2286’dır. Basralılar, hadislerle alakalı bir sorun olduğunda, “Gelin işin doğrusunu Enes’ten (r.a) öğrenelim.” demişler ve ömrünün sonlarında dahi hafızası parlak olan Enes’in (r.a) geniş hadis ilminden hayli faydalandıklarından çok mutlu olduklarını dile getirmişlerdir. Bir asırdan fazla yaşayan Enes b. Mâlik (r.a), 103 yaşında iken hicri 93’te Basra’da vefat etti.

Allah ondan razı olsun.

            51 Ebû Dâvud, Edeb, 84; Tirmizî, Menâkıb, 45; Ahmed b. Hanbel, III, 117.